Vleermuisprojecten 2025 van de Stichting Ovezande Biodivers

De vrijwilligersgroep van Stichting Ovezande Biodivers ter ondersteuning van alle activiteiten met betrekking tot vleermuizen, - inventarisaties, - excursies en - voorlichting. Onder leiding van een ervaren vleermuisdeskundige kan, jong en oud, laagdrempelig meewerken aan een vleermuisvriendelijk Ovezande ten behoeve van het verhogen van de biodiversiteit.

Via de app-groep van de VLO worden de activiteiten kenbaar gemaakt. Waarna je je kunt aanmelden voor verschillende activiteiten. Geen ervaring is geen bezwaar. Bij vrijwel alle bijeenkomsten kan iedereen meedoen en is er aan het begin van de activiteit een korte instructie. Het meebrengen van een eigen veiligheidshesje wordt wel vaak gevraagd.

De projecten

Naast het maken van een begin met een gedegen aanpak van het inventariseren van vleermuizen door de vrijwilligersgroep VLO wil SOB in 2025 met een tweetal extra projecten, voor zowel boom- als gebouwbewonende vleermuizen, de inheemse vleermuizen rond Ovezande beter in kaart brengen en beschermen. Het eerste project bestaat uit de aanschaf van vleermuiskasten van houtbeton t.b.v. een professionele inventarisatieraai voor boombewonende vleermuissoorten, op te hangen in de bomen langs een deel van het nieuwe wandelpad en een aantal nabij gelegen monumentale bomen. Het tweede project, dat naadloos aansluit op het eerste, behelst de aanschaf van vleermuiskasten voor met name gebouwbewonende soorten en tevens voor boombewonenden in monumentale bomen, het aanschaffen van materiaal t.b.v. het vleermuisgeschikt maken van 2 monumentale kerkzolders/ torens (Witte kerkje Ovezande en PKN kerk in Driewegen) als zomerverblijf, alsmede voor het maken van vleermuiskasten door inwoners van Ovezande zelf. Bij het inventariseren van deze kasten kunnen bewoners zelf meehelpen onder begeleiding van de vleermuisdeskundigen van de SOB.

Project kasten ter ondersteuning en inventarisatie van boombewonende vleermuissoorten.

Locatie

Op de grens tussen Driewegen en Ovezande ligt een smal wandelpad doorheen een met bomen begroeide oude spoordijk. Vlakbij zijn talloze geschikte vliegroutes en foerageermogelijkheden voor vleermuizen (bomenrijen, sloten en grotere waterlopen, dijktalud). Wat ontbreekt is goede behuizing en schuilgelegenheid voor boombewonende vleermuissoorten. Dat is wat we hier willen gaan realiseren.
Het plaatsen van vleermuiskasten willen we combineren met het inventariseren van de soorten die hier gebruik van maken. Op deze manier krijgen we een beeld van de effectiviteit van deze kasten op deze locatie, en het voorkomen van de verschillende soorten in de omgeving.

Type kasten

Plaatsing

Bij de keuze voor het kasttype is gekeken naar de locatie en de hier voorkomende bomen. Ook zijn zoveel mogelijk kasten het jaarrond te benutten voor zoveel mogelijk verschillende soorten (Geen specifieke kasten voor kleinere vleermuizen). Kasten komen niet al te hoog te hangen circa 3- max. 3.5m. Ze zijn dan ook makkelijk met een lichte, niet al te lange ladder te controleren.

De meeste vleermuiskasten worden geplaatst binnen een 5-tal clusters (zo’n 5- max.10 m doorsnede) met daarin elk:

- 1 mezenkast Schwegler 1B (32mm)*
- 1 Schwegler 1FW
- 5 ANS5

*Mezen zijn territoriaal en voorkomen het in gebruik nemen van vleermuiskasten door andere vogels binnen een afstand van 10 meter.

Tussen deze clusters verspreid een 8-tal Schwegler 1FFH. Lange diepe spleetvormige kast. Deze kasten worden gecontroleerd vanaf de grond zonder te openen. Dit laatste is overigens ook niet mogelijk. Geplaatst op plaatsen waar het zetten van een ladder te onhandig is. Zelfreinigende kast.
In monumentale bomen nabij de andere kasten worden nog 15 stuks type ANS5 extra opgehangen. Monumentale bomen zijn doorgaans ideaal jachtbiotoop voor grootoorvleermuizen, maar de holten daarin worden meestal bezet door vogels m.n. kauwen). Ook deze kasten worden gemonitord.
Gekozen is voor ruime bolle kasten in combinatie met lange smalle spleetvormige kasten. Alle bolle kasten hebben het predicaat jaarrond bewoonbaar te zijn. De meeste bomen waaraan de kasten bevestigd worden zijn over het algemeen op een 3-4 meter hoogte niet breder dan 20-25 cm. Vandaar is vooral gekozen voor de smalle ANS5. Met dit type kast zijn in Vlaanderen zeer goede ervaringen opgedaan.

Project kasten ter ondersteuning en inventarisatie van met name gebouwbewonende vleermuissoorten in en rond de bebouwde kom van Ovezande.

Aanschaf aantal vleermuiskasten van houtbeton.

Op te hangen in en vlak rond het dorp Ovezande in raaiverband en op specifieke plaatsen waar het loont om direct actie te ondernemen, mede naar aanleiding van vleermuisinventarisaties. Zonder afhankelijk te zijn van zelfbouwinitiatief. De kasten worden 5x per jaar geïnventariseerd. En kunnen onderdeel zijn van vleermuisexcursies (korte lezing, bezoek kast bij zonsondergang, rondje Ovezande met vleermuisdetector).

Type kasten

Plaatsing

De vleermuiskasten worden in raaien doorheen en rond de kern van Ovezande geplaatst met medewerking van bewoners aan een tevoren opgestelde route. Tevens worden een aantal monumentale bomen voorzien van kasten voor boombewonende vleermuissoorten.
Bij de keuze voor het gevelkasttype is gekeken naar een eenvoudig niet te opvallend type kast de ANS1. De hoogte maakt hier niet uit 3-4,5 m, zolang de kast maar in rechte lijn hangt en vanaf de grond goed zichtbaar is.
Bij plaatsing in een 3-tal grote, en strategisch gelegen, monumentale bomen is gekozen om de mezenkast Schwegler 1B (32mm) en vleermuiskast Schwegler 1FW te combineren. Mezen zijn territoriaal en voorkomen het in gebruik nemen van vleermuiskasten door andere vogels binnen een afstand van 10 meter. Monumentale bomen zijn doorgaans ideaal jachtbiotoop voor (grootoor)vleermuizen, maar de holten daarin worden meestal bezet door vogels m.n. kauwen).

In een 5-tal wat kleinere monumentale bomen worden kasten van het type ANS5 opgehangen.

Er worden naast het ophangen van de vleermuiskasten ook 2 monumentale kerkzolders/ torens (Witte kerkje Ovezande en PKN kerk in Driewegen) geschikt gemaakt als zomerverblijf. Hiervoor wordt materiaal aangeschaft. Tevens wordt dit materiaal ook ingezet het maken van een flink aantal stevige gevelkasten voor en door particulieren. O.l.v. deskundige. Deze particuliere kasten kunnen eveneens in de inventarisatielijst worden opgenomen. De kast krijgt dan een specifiek nummer. En kan dan, eventueel (lees het liefst) door de eigenaar zelf, worden gemonitord.